Bliżej mikroświata, czyli jak wykonywać idealne zdjęcia w trybie makro

Fotografia zazwyczaj kojarzy nam się z portretami lub z pięknymi pejzażami. Jednak nie zawsze tak jest – często bowiem zarówno amatorzy, jak i profesjonaliści chcą utrwalić mikroświat, który nas otacza. Są to kwiaty lub same ich pręciki, owady, gryzonie, jak i inne, mniejsze obiekty zainteresowania.

Makrofotografia, bo to o niej mowa, przybliża nam nieco świat, który ciężko dostrzec gołym okiem – pomaga odkryć piękno tam, gdzie niekoniecznie je widać na pierwszy rzut oka lub też ułatwia kontemplację detali otaczającego nas środowiska.

Jeśli i Wy poczuliście zew wykonywania zdjęć w trybie makro, ale nie wiecie, jak się do tego zabrać – zachęcamy do zapoznania się z naszymi wskazówkami. Dzięki nim stworzycie artystyczne, zapierające dech w piersi fotografie.

Czego będziemy potrzebowali?

Choć teoretycznie można wykonać makrofotografię kompaktem, to zdecydowanie lepiej sięgnąć albo po lustrzankę, albo po bezlusterkowiec z wymienną optyką. Obiektywy małpek bowiem nie zawsze są w stanie odwzorować powiększenie 1:1. Owszem, są dedykowane tryby, dzięki którym można uchwycić interesujące zdjęcia, jednak najlepsze efekty osiągniemy dzięki bardziej zaawansowanym konstrukcjom.

Choć tego typu fotografie da się teoretycznie wykonać z każdym obiektywem, to najlepiej w tej roli spisują się dedykowane do makrofotografii szkła. Zapewniają odpowiednią jasność, a także długość ogniskowej, dzięki czemu będziemy mieli idealne wykadrowanie przy efektownym rozmyciu tła.

Niemal obowiązkowe są też dwa inne akcesoria – pierwszym z nich jest statyw. Dzięki niemu ustabilizujemy aparat w jednej płaszczyźnie, co jest bardzo istotne (a o czym więcej w dalszej części). Z tego samego powodu potrzebny nam będzie wężyk spustowy lub pilot do bezprzewodowego sterowania.

Przydatna może być również specjalna lampa czy lampy jak na przykład Nikon SB-R1 lub oświetlenie pierścieniowe Sigma Macro Ring Flash EM-140 DG. Doświetlenie bowiem może być konieczne nie tylko w niedostatku światła, ale również przy większej przysłonie, kiedy trzeba zastosować dłuższy czas otwarcia migawki.

Oprócz tego, jeśli chcemy uzyskać różne ciekawe efekty, możemy zastosować niemal wszystko, co jest przezroczyste – szkiełka, plastik (np. z butelek) i wiele innych elementów, które ustawimy między fotografowanym obiektem a aparatem. Po co? Dzięki nim stworzymy oryginalne filtry, które dodadzą interesującego efektu naszym fotografiom.

Do dzieła – czyli jak wykonać fotografię w trybie makro

Uchwycenie ciekawego ujęcia w makrofotografii wcale nie należy do łatwych zadań. Składa się na nie kilka czynników – jak duży jest obiekt, który będziemy fotografować, jak jest ustawiony względem matrycy naszego aparatu, czy porusza się, a także czy mamy odpowiednią ilość światła.

Jeśli wszystko odbywa się w warunkach domowych, to praktycznie nie mamy tu żadnego problemu. Wiatr bowiem nie poruszy gałązką czy łodyżką, mamy dowolną ilość czasu, by ustawić się do fotografii, a i o lepsze oświetlenie nie trudno, tym bardziej, jeśli mamy jedną z zaprezentowanych wyżej lamp.

Problem jednak pojawia się w momencie, jeśli ten ciekawy obiekt jest ruchliwym zwierzątkiem lub też pracujemy na zewnątrz. Te najbardziej interesujące nas elementy mikroświata rzadko kiedy chcą czekać spokojnie na wykonanie zdjęcia. Wiatr, próby ucieczki przed fotografem, jak i inne czynniki skutecznie utrudniają pracę. Wszelkie drgania aparatu również będą przeszkadzać w uchwyceniu atrakcyjnej fotografii. Stąd też potrzebny jest statyw i wężyk spustowy.

Jak zaś ustawić aparat, by wykonać efektowne zdjęcia? Przede wszystkim przesłonę należy ustawić na wartość nie niższą niż f/4 lub f/8 (w zależności od wielkości i ustawienia interesującego obiektu). Niekiedy jej wielkość powinna być jeszcze większa, sięgająca nawet f/16. To zaś będzie wymagało dłuższego czasu naświetlania. W innym wypadku trzeba będzie zwiększyć czułość ISO, co w przypadku słabszych konstrukcji może odbić się na jakości zdjęcia. Ewentualnie można wykorzystać dodatkowe oświetlenie, o którym pisaliśmy wyżej.

Pamiętajmy, aby też ustawić aparat w odpowiedniej odległości od fotografowanego obiektu, a także pod odpowiednim kątem. W końcu nie chcemy mieć na fotografii żadnego cienia lub też, jeśli robimy zdjęcie zwierzęciu, by się ono spłoszyło. Obiektywy przeznaczone do makrofotografii, jak na przykład Nikon AF-S Micro Nikkor 105 mm f/28G ED-IF VR, gwarantują możliwość uchwycenia świetnego ujęcia nawet z większej odległości, dzięki czemu nie zaburzymy spokoju zwierzęcia, a być może wykonamy spektakularne zdjęcie.

Co natomiast z ostrością? Najlepiej ustawić ją na odległość hiperfokalną, czyli dwukrotność najmniejszej odległości, na którą należy ostrzyć, by głębia ostrości sięgała nieskończoności. Nie znaczy to oczywiście, że stracimy atrakcyjne rozmycie – to zagwarantuje nam odpowiednia ogniskowa, a także przysłona.

Co można fotografować w trybie makro?

Możemy robić zdjęcia owadom, kwiatom, ich częściom, a także efektom zjawisk pogodowych – rosie na trawie, czy kroplach deszczu na liściach. Przedmiotem makrofotografii, oprócz owoców i innych tworów natury, mogą być również przedmioty codziennego użytku – długopis, zegarek, układ scalony, pieniądze (monety czy banknoty), biżuteria i wiele innych.